Rau tiền đạo khi mang thai là tình trạng nguy hiểm khi bánh nhau bám thấp trong tử cung, che lấp một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung, và thường gây chảy máu âm đạo, làm tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Vậy “Rau tiền đạo là gì?” và “Bị rau tiền đạo phải làm sao?”. Bài viết này sẽ giúp mẹ hiểu rõ.
Nội dung chính
Rau tiền đạo khi mang thai là gì?
Rau tiền đạo là gì? Rau tiền đạo hay còn gọi là nhau tiền đạo, là tình trạng bánh nhau bám thấp trong tử cung, che phủ một phần hoặc toàn bộ cổ tử cung làm cản trở đường ra của thai nhi khi sinh thường. Tình trạng này thường gây ra chảy máu âm đạo bất thường, không kèm theo dấu hiệu nào khác như đau bụng, đặc biệt xuất hiện từ tuần thứ 20 trở đi của thai kỳ.
Tùy theo mức độ che phủ cổ tử cung và tình trạng chảy máu, bác sĩ sẽ đưa ra hướng xử trí phù hợp như nghỉ ngơi tuyệt đối, sử dụng thuốc hỗ trợ, theo dõi sát sao và trong nhiều trường hợp, chỉ định sinh mổ để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.
Nguyên nhân gây ra rau tiền đạo
Hiện nay, nguyên nhân cụ thể của rau tiền đạo vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định rằng tình trạng này thường xuất phát từ việc phôi thai làm tổ ở phần dưới tử cung, dẫn đến bánh nhau phát triển ở vị trí thấp và không di chuyển lên cao khi thai kỳ tiến triển. Có một số vấn đề có thể khiến thai phụ tăng nguy cơ mắc rau tiền đạo gồm:
- Thai phụ từng có tiền sử mắc rau tiền đạo ở lần mang thai trước.
- Mẹ bầu đã sinh nở nhiều lần, hoặc có tiền sử sảy thai, nạo phá thai trước đó.
- Phẫu thuật tử cung trước đó (như mổ lấy thai, bóc nhân xơ).
- Mang thai khi trên 35 tuổi.
- Mang đa thai, có bánh nhau lớn hoặc thai làm tổ ở vị trí bất thường.
- Tử cung dị dạng (hình dạng không bình thường).
- Tiền sử viêm nhiễm tử cung mãn tính.
- Hút thuốc lá hoặc sử dụng chất kích thích, ảnh hưởng đến quá trình bám và phát triển của nhau thai.
Dấu hiệu của rau tiền đạo
Rau tiền đạo thường được phát hiện qua biểu hiện chảy máu âm đạo bất thường trong thai kỳ, đặc biệt là từ tam cá nguyệt thứ ba trở đi. Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng mà mẹ bầu cần lưu ý:
- Ra máu âm đạo không kèm đau bụng: Đây là triệu chứng điển hình nhất. Máu thường xuất hiện đột ngột, không kèm cảm giác co thắt hay đau bụng.
- Màu sắc máu: Máu thường đỏ tươi, đôi khi lẫn cục máu đông nhỏ, và có thể xuất hiện nhiều đợt khác nhau.
- Lượng máu thay đổi: Ban đầu lượng máu có thể ít và tự cầm, nhưng các lần sau có xu hướng ra nhiều hơn và tái phát liên tục.
- Đau bụng hoặc co tử cung: Một số trường hợp có thể kèm cơn co nhẹ hoặc đau tức vùng bụng dưới.
- Dấu hiệu thiếu máu: Nếu chảy máu kéo dài, mẹ bầu có thể thấy hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, da xanh xao — biểu hiện của thiếu máu do mất máu nhiều.
Khi xuất hiện những dấu hiệu trên, mẹ bầu cần đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và xử trí kịp thời, tránh ảnh hưởng đến sức khỏe của cả mẹ và bé.
Cách điều trị và xử lý khi bị rau tiền đạo khi mang thai
Khi mang thai và được chẩn đoán rau tiền đạo, nhiều mẹ bầu thường lo lắng không biết bị rau tiền đạo phải làm sao để bảo vệ sức khỏe của bản thân và thai nhi. Việc nắm rõ các phương pháp điều trị, xử lý và theo dõi sát sao là vô cùng quan trọng. Từ chẩn đoán sớm bằng siêu âm, chăm sóc tại nhà trong trường hợp nhẹ, đến can thiệp y tế khi xuất hiện biến chứng hay khi thai đủ tháng, mỗi bước đều nhằm mục tiêu giảm nguy cơ xuất huyết, đảm bảo an toàn cho mẹ và bé, đồng thời chuẩn bị tốt nhất cho quá trình sinh nở.
- Chẩn đoán sớm: Siêu âm là phương pháp chính giúp phát hiện rau tiền đạo ngay cả khi mẹ bầu chưa có triệu chứng. Việc chẩn đoán sớm giúp bác sĩ theo dõi và lên kế hoạch xử lý kịp thời.
- Khi xuất hiện triệu chứng: Nếu mẹ bầu có dấu hiệu chảy máu, cần đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và đánh giá mức độ nguy hiểm.
Trường hợp nhẹ, chưa chuyển dạ:
- Nghỉ ngơi tại giường, hạn chế đi lại và kiêng quan hệ tình dục để giảm nguy cơ xuất huyết.
- Ăn uống đầy đủ, cân bằng dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe cho mẹ và sự phát triển của thai nhi.
- Bác sĩ có thể chỉ định sử dụng thuốc giảm co tử cung (ví dụ: spasmaverine, salbutamol), progesterone hoặc corticoid để hỗ trợ sự trưởng thành phổi của thai nhi.
Trường hợp nặng hoặc thai đủ tháng:
- Nếu xuất huyết nhiều, không kiểm soát được, hoặc sức khỏe thai nhi bị ảnh hưởng, sinh mổ là phương án cần thiết để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
- Thai đủ tháng với rau tiền đạo trung tâm hoặc bán trung tâm thường phải sinh mổ.
- Nếu rau bám thấp ở mép tử cung, chảy máu ít, bác sĩ có thể cân nhắc bấm ối nhằm kiểm soát xuất huyết.
Biến chứng rau cài răng lược:
- Tình trạng này thường gặp ở những mẹ từng mổ đẻ trước đó. Phẫu thuật rất phức tạp và có nguy cơ mất máu nhiều.
- Bác sĩ có thể chỉ định mổ mở dọc tử cung để xử lý an toàn, đồng thời giảm tối đa nguy cơ cho mẹ và thai nhi.
Khi phát hiện rau tiền đạo khi mang thai, việc tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng. Mẹ bầu cần nắm rõ rau tiền đạo là gì, nhận biết dấu hiệu chảy máu âm đạo bất thường, và biết bị rau tiền đạo phải làm sao như nghỉ ngơi, dinh dưỡng đầy đủ, sử dụng thuốc theo chỉ định, hoặc sinh mổ khi cần thiết. Việc chẩn đoán sớm và xử lý kịp thời giúp giảm nguy cơ biến chứng, bảo vệ sức khỏe mẹ và thai nhi, đồng thời tạo điều kiện cho quá trình sinh nở diễn ra an toàn.
Tham khảo:
>>> Nhau thai bám mặt trước là gì? Có nguy hiểm không?
