Với những lời khuyên sau đây, bạn có thể giúp đỡ trẻ làm chủ ngôn ngữ, làm tiền đề cho sự phát triển năng lực cá nhân về sau.
Các dấu hiệu phát hiện
Trẻ bị chậm nói do chậm phát triển trí tuệ có khả năng nghe bình thường. Do vậy khi nói chuyện trẻ thường không hiểu hoặc hiểu kém nội dung câu chuyện. Trẻ thường nói câu đơn giản, ngắn, từ ngô nghê, trật tự các từ trong câu bị đảo lộn. Những từ thường nói thì trẻ nói rõ, những từ mới dùng thì trẻ nói ngọng. Trẻ có khó khăn về hiểu và khó khăn về biểu đạt suy nghĩ, thái độ của mình.
Đánh giá khả năng hiểu của trẻ
- Ngồi đối mặt với trẻ.
- Yêu cầu trẻ chỉ vào các đồ vật xung quanh (hoặc sai trẻ đi lấy đồ vật). Lưu ý, không nhìn vào vật đó khi nói.
- Yêu cầu trẻ làm một số cử động (đứng lên, chạy, gắp…) hoặc nói tên tranh để trẻ chỉ vào một số tranh hành động.
Đánh giá khả năng nói của trẻ
Nói chuyện với trẻ, hỏi về những sở thích, trò chơi, đồ chơi mà trẻ thích. yêu cầu trẻ kể về lớp học, về bạn bè, kể một câu chuyện hoặc hát một bài hát.
Đánh giá xem những từ, câu và cách ăn nói của trẻ có phù hợp với độ tuổi của trẻ, có giống trẻ khác hay không.Khi để trẻ tự xúc ăn, có thể dạy trẻ những từ chỉ tên của thức ăn, các loại đồ uống, tên hoa quả, tên các đồ vật hàng ngày của trẻ.
- Khi trẻ tắm giặt, rửa ráy: Dạy chúng những từ gọi tên quần áo, đồ dùng, xà phòng, xô chậu, gáo….
- Khi trẻ giúp mẹ làm nội trợ, dọn dẹp nhà cửa… Hãy dạy chúng tên gọi của các đồ vật trong nhà, tên các vật nuôi, tên các dụng cụ sản xuất…
- Lúc đầu chỉ nên dạy các từ đơn, nhắc đi nhắc lại để trẻ nhớ. Nói các câu ngắn và đơn giản để trẻ dễ nhớ. Muốn cho trẻ dễ nhớ từ hơn, có thể vừa nói với trẻ vừa ra hiệu bằng cử chỉ, điệu bộ vì trẻ chậm phát triển nhớ các cử động bằng mắt dễ hơn nhớ các âm thanh lời nói.
Nếu trẻ nói đúng hoặc sử dụng được từ mới vừa học, hãy động viên trẻ bằng cách mỉm cười, vỗ về trẻ hoặc thưởng cho trẻ được chơi, được làm điều trẻ thích.Tăng dần vốn từ cho trẻ, giúp trẻ nói các từ thành câu ngắn, rồi câu dài hơn. Hãy nói với trẻ mọi nơi, và nói về mọi điều mà trẻ đang nhìn thấy và đang tham gia.
Vần điệu và bài hát: Bạn nên dành thời gian để hát với trẻ. Trẻ sẽ bắt chước bạn ngay cả khi không hiểu hết các từ. Khi đã quen với vần điệu, hãy để trẻ hát tiếp những từ bị bỏ dở để kết thúc câu hát. Dần dần, cho trẻ nhắc lại câu một cách đầy đủ. Trẻ sẽ sớm hát được một mình.
Lợi ích của sách: Những hình ảnh và sách truyện là các công cụ tốt để đánh thức khả năng ngôn ngữ của trẻ. Hãy đọc cho trẻ nghe, đồng thời chỉ cho trẻ tất cả các đồ vật trong hình. Yêu cầu trẻ kể phần kết của câu chuyện và giải thích cho trẻ những từ khó. Đây là một quá trình tương tác giữa bạn và trẻ. Và nhất là, hãy cố gắng để đây là khoảng thời gian chia sẻ niềm vui cùng nhau, không phải làm việc.
Nguồn: Tổng hợp
