Trong suốt thai kỳ, hệ miễn dịch của người mẹ có nhiều thay đổi, khiến mẹ bầu trở thành đối tượng dễ bị virus tấn công, trong đó cúm là một trong những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm hàng đầu. Không chỉ gây ảnh hưởng đến sức khỏe mẹ bầu, virus cúm còn có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi nếu không được phòng ngừa kịp thời.
Vậy bà bầu có nên tiêm vắc xin cúm không? Tiêm cúm vào thời điểm nào là an toàn và hiệu quả? Mẹ bầu cần lưu ý gì trước và sau khi tiêm? Cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
Nội dung chính
Vì sao phụ nữ mang thai nên tiêm phòng cúm?
Theo thống kê, phụ nữ mang thai có nguy cơ nhập viện vì cúm cao hơn 2,4 lần so với người bình thường. Virus cúm có thể gây ra hàng loạt vấn đề như sinh non, thai chậm phát triển, suy thai, thậm chí có thể dẫn đến thai lưu hoặc tử vong ở cả mẹ và thai nhi nếu không được điều trị đúng cách.
Đặc biệt, nếu mẹ bầu nhiễm cúm trong 3 tháng đầu thai kỳ, nguy cơ dị tật bẩm sinh ở thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, rối loạn phát triển thần kinh tăng lên rõ rệt. Ngoài ra, bệnh cúm còn có thể dẫn tới các biến chứng nặng cho mẹ như viêm phổi, viêm não, nhiễm trùng huyết, viêm nội tâm mạc, viêm màng não và sốc nhiễm khuẩn.
Tiêm phòng vắc xin cúm trong thai kỳ không chỉ bảo vệ mẹ khỏi nguy cơ nhiễm bệnh mà còn giúp truyền kháng thể sang thai nhi, tạo “lá chắn miễn dịch” cho trẻ trong 6 tháng đầu đời – giai đoạn trẻ chưa được tiêm phòng cúm trực tiếp.
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, trẻ sơ sinh có mẹ đã tiêm phòng cúm trong thai kỳ sẽ giảm:
-
48% nguy cơ nhiễm cúm
-
72% nguy cơ nhập viện vì cúm
Bà bầu nên tiêm cúm khi nào là tốt nhất?
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), phụ nữ mang thai có thể tiêm vắc xin cúm ở bất kỳ giai đoạn nào của thai kỳ nếu sức khỏe ổn định.
Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn tối đa, thời điểm lý tưởng để tiêm cúm là trong tam cá nguyệt thứ 2 hoặc thứ 3 (tức từ tuần thứ 13 trở đi). Lúc này, thai nhi đã phát triển ổn định hơn và các dữ liệu nghiên cứu về độ an toàn vắc xin ở giai đoạn này cũng rõ ràng hơn so với 3 tháng đầu thai kỳ.
Việc tiêm càng sớm càng tốt (ngay khi vào giai đoạn giữa thai kỳ) sẽ đảm bảo mẹ và bé được bảo vệ xuyên suốt mùa dịch cúm.
Trường hợp nào bà bầu không nên tiêm vắc xin cúm?
Không phải lúc nào tiêm vắc xin cũng phù hợp. Mẹ bầu nên hoãn tiêm cúm trong các trường hợp sau:
-
Đang bị cúm hoặc nhiễm trùng cấp tính
-
Có tiền sử dị ứng nghiêm trọng với vắc xin cúm hoặc thành phần như Gentamicin, formaldehyde
-
Người từng mắc hội chứng Guillain-Barré sau khi tiêm cúm (gây liệt thần kinh)
-
Cơ thể suy nhược nặng, suy dinh dưỡng hoặc đang điều trị bệnh nền phức tạp
Trong những trường hợp này, cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn kỹ trước khi quyết định tiêm.
Các loại vắc xin cúm phù hợp với phụ nữ mang thai
Hiện nay, có hai loại vắc xin cúm an toàn cho phụ nữ mang thai được sử dụng phổ biến tại Việt Nam:
Vắc xin cúm bất hoạt tiểu đơn vị (subunit):
-
Chỉ chứa kháng nguyên bề mặt, tinh khiết cao, ít phản ứng sau tiêm
-
Ngừa cúm mùa do 4 chủng virus (2 cúm A: H1N1, H3N2 và 2 cúm B: Yamagata, Victoria)
-
Hiệu quả và độ an toàn cao, được WHO khuyến cáo
Vắc xin cúm bất hoạt dạng mảnh (split):
-
Gồm nhiều thành phần của virus bị phân mảnh, bao gồm cả kháng nguyên và protein cấu trúc
-
Hiệu quả bảo vệ cao, có thể sử dụng cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn
Tham khảo: Mẹ bầu có nên tiêm uốn ván không? Có ảnh hưởng gì không?
Những lưu ý quan trọng trước và sau khi tiêm phòng cúm cho bà bầu
Trước khi tiêm:
-
Thông báo cho bác sĩ tình trạng sức khỏe, bệnh nền, thuốc đang sử dụng
-
Mang theo sổ tiêm chủng (nếu có) để bác sĩ kiểm tra lịch tiêm trước đó
-
Nên ăn uống đầy đủ, nghỉ ngơi hợp lý trước ngày tiêm
Trong khi tiêm:
-
Giữ tâm lý thoải mái, hợp tác với nhân viên y tế
-
Kiểm tra tên và hạn sử dụng của vắc xin
Sau khi tiêm:
-
Ở lại cơ sở tiêm chủng tối thiểu 30 phút để theo dõi phản ứng
-
Theo dõi tại nhà trong 24–48 giờ đầu. Nếu có triệu chứng bất thường như sốt cao, sưng đau kéo dài, khó thở – cần đến cơ sở y tế ngay
-
Không nên bôi, đắp, nặn gì vào vị trí tiêm
-
Uống nhiều nước, nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể phục hồi tốt
Tiêm phòng cúm là bước chủ động và cần thiết để mẹ bầu bảo vệ bản thân và thai nhi khỏi những biến chứng nguy hiểm. Đây không chỉ là biện pháp phòng bệnh hiệu quả mà còn là “món quà miễn dịch” đầu đời mẹ dành tặng cho con.
Nếu bạn đang mang thai hoặc chuẩn bị mang thai, hãy đến các trung tâm y tế uy tín để được tư vấn và tiêm chủng kịp thời. Một quyết định đúng lúc có thể giúp mẹ bầu an tâm suốt hành trình thai kỳ và trao cho bé khởi đầu khỏe mạnh nhất.
Bài viết liên quan:
